บันทึก 2 วันในเส้นทางเจรจาคลายม็อบมัสยิดปัตตานี

สำนักข่าวชาวบ้าน

 

 

 

"อัลลอฮูอักบัร" เสียงตะโกนดังกึกก้องไปทั่วบริเวณมัสยิดกลางจังหวัดปัตตานี สลับกับเสียงการปราศัยทั้งภาษาไทยและมาลายูในเนื้อหาของความไม่เป็นธรรมและการทำร้ายทารุณชาวมุสลิมในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้

 

มีบางช่วงจังหวะที่เสียงก้องจากในรั้วมัสยิดปรับเปลี่ยนเป็นเพลงที่แม้จะเชื่องช้า แต่ทว่าพร้อมเพรียง เพื่อปลุกเร้าอารมณ์ของผู้ชุมนุม

 

กลุ่มผู้ชุมนุมที่นำโดย "เครือข่ายนักศึกษาเพื่อพิทักษ์ประชาชน" และประกอบด้วยนักศึกษาและชาวบ้านจำนวนกว่า 5-6 พันคน กระจายตัวอยู่ใต้ร่มไม้ เตนท์ผ้าใบ และร่มเงาของมัสยิดหลบ แสงแดดที่ร้อนแรงไม่แพ้บรรยากาศการปราศรัยบนเวที  

 

การชุมนุมในช่วง 1-2 วันแรกผ่านไปโดยแทบจะไม่มีการสื่อสารใดๆ ออกมาจากกลุ่มผุ้ชุมนุม นอกจากข้อเรียกร้อง 10 ประการและแถลงการณ์จุดยืน 2-3 ฉบับ ขณะที่ช่องทางการสื่อสารโดยโทรศัพท์มือถือก็ถูกตัดสัญญาณจนทำให้พื้นที่ทั้ง 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้แทบจะถูกตัดขาดจากสังคมภายนอกเช่นกัน

 

กว่าจะได้สื่อสารพูดคุยกัน กระบวนการเจรจาระหว่างกลุ่มผู้ชุมนุมและภาครัฐก็ปาเข้าไปวันที่ 3 ของการชุมนุม (2 มิ.ย.) โดยมีแวดือราแม มะมิงจิ ประธานคณะกรรมการอิสลามประจำจังหวัดปัตตานี และนิรามาน สุไลมาน กรรมมาธิการวิสามัญเพื่อศึกษาและสอบสวนสถานการณ์ความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ เป็นตัวกลางประสานการเจรจา

 

วงสนทนาเริ่มต้นขึ้นในช่วงบ่ายแก่ๆ ที่แดดร้อนระอุบริเวณหน้าประตูทางเข้ามัสยิด ด้วยวัตถุประสงค์ที่ต้องการเป็นที่เปิดเผยแก่ทุกฝ่าย ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มผู้ชุมนุมหรือสื่อมวลชนในฐานะตัวกลางที่จะต้องรับช่วงสื่อสารต่อสังคมต่อไป

 

โดยในวงเจรจาครั้งนี้ประกอบด้วยฝ่ายรัฐได้แก่ "นายวินัย คุรุวรรณพัฒน์" รองผู้ว่าราชการจังหวัดปัตตานี "พ.อ.ทักษภณ ศิริรักษ์" ผู้บังคับหน่วยเฉพาะกิจที่ 23 "นางโซรยา จามจุรี" ผู้ประสานงานกลุ่มเพื่อนครอบครัวผู้สูญเสียจากเหตุการณ์ไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ "นายอับดุลอาซิซ ตาเดอินทร์" ที่ปรึกษาสมาคมยุวมุสลิมแห่งประเทศไทย

 

ส่วนฝ่ายกลุ่มผู้ชุมนุม ได้แก่ "นายตูแวดานียา ตูแวแมแง" ประธานเครือข่ายนักศึกษาและประชาชน "นายมูฮำหมัดอาลาดี เด็งนิ" และ "นายบาซิ นาแว" รองประธานเครือข่าย"

 

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าในวงเจรจาครั้งนี้ จะประกอบด้วยบุคคลระดับสูงของจังหวัดทั้งฝ่ายปกครองจังหวัดและฝ่ายทหาร แต่ในประเด็นข้อเรียกร้องทั้ง 10 ประการในบางประเด็นก็ยังอยู่เหนืออำนาจการตัดสินใจ เนื่องจากเป็นประเด็นในระดับนโยบาย ไม่ว่าจะเป็นการถอนทหารออกจากพื้นที่หรือประกาศยกเลิกสถานการณ์ฉุกเฉิน

 

ตัวแทนฝ่ายทางการตอบรับว่าไปพิจารณาเพื่อเสนอต่อผู้บังคับบัญชาที่สูงกว่าต่อไป

 

อย่างไรก็ตาม วงเจรจาครั้งแรกก็ได้ข้อสรุปว่าจะไม่ดำเนินการต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการคุกคามหรือดำเนินคดีกับนักศึกษาและชาวบ้านในกลุ่มผู้ชุมนุมภายหลังการสลายการชุมนุมไปแล้ว โดยยึดหลักการที่ว่าการแสดงความคิดเห็นในลักษณะการชุมนุมที่ไร้ความรุนแรงครั้งนี้ถือว่าเป็นสิทธิอันชอบธรรม

 

ตัวแทนเจรจาฝ่ายทางการต่างยอมรับเป็นมั่นเหมาะในประเด็นนี้

 

ข้อสรุปอีกประการ คือ การจัดตั้งคณะกรรมการเพื่อแสวงหาข้อเท็จจริงในกรณีต่างๆ ที่กลุ่มผู้ชุมนุมมองว่าชาวบ้านไม่ได้รับความเป็นธรรม โดยเฉพาะกรณีการสังหารและข่มขืนชาวบ้านที่บ้านบาสาลาแป อ.ยะหา จ.ยะลา โดยยึดหลักที่ว่าทางการจะให้ความเป็นธรรมอย่างถึงที่สุด เมื่อมีหลักฐานและข้อเท็จจริงกระจ่างชัด ทุกกรณี

 

แม้จะไม่สามารถสลายการชุมนุมในวันเดียวกันนั้นได้ เนื่องจากแกนนำนักศึกษาระบุว่าจะต้องไปหารือกับคณะกรรมการของกลุ่มผู้ชุมนุมก่อน ทว่าความตึงเครียดที่ต่อเนื่องมาตลอดระยะเวลา 3 วันแรกของการชุมนุมก็เริ่มคลี่คลาย

กระทั่งการชุมนุมเข้าสู่วันที่ 4 (3 มิ.ย. 50) ทางเครือข่ายนักศึกษาฯ ได้ออกแถลงการณ์ฉบับที่ 7 ระบุถึงสาเหตุที่ยังไม่สามารถยุติการชุมนุมได้ เนื่องจากที่ประชุมของเครือข่ายฯ ได้สรุปว่า ภาครัฐยังไม่สามารถตอบรับประเด็นปัญหาต่างๆ ที่ได้เสนอไปได้อย่างเป็นรูปธรรม จึงประกาศจะจัดการชุมนุมไปจนกว่าได้รับการตอบสนองตามข้อเรียกร้องที่ได้เสนอไปทุกประการ

 

นอกจากนั้น ในช่วงเช้าของวันเดียวกันนั่นเอง ทางกลุ่มเครือข่ายนักศึกษาและประชาชน ยังได้จัดขบวนรณรงค์ระบุ "โครงการศึกษาและร่วมกันแก้ปัญหาจังหวัดชายแดนใต้" เตรียมที่จะออกเดินประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนในพื้นที่ได้รับทราบ โดยทางกลุ่มตั้งใจจะเดินเท้าไปตามถนนสายยะรังผ่านตลาดสดย่านศูนย์การค้าไดอาน่า สาขาปัตตานี

 

แต่เมื่อเคลื่อนที่ไปถึงบริเวณ 3 แยกธนาคารกรุงไทย ติดสถานีบริการน้ำมันคาลเท็กซ์ ห่างจากมัสยิดกลางปัตตานีไม่ถึง 500 เมตร ขบวนผู้ชุมนุมก็ถูกเจ้าหน้าที่ทหารและตำรวจปราบจราจลซึ่งตั้งด่านปิดทางเข้า-ออกมาตั้งแต่วันแรกของการชุมนุม สกัดกั้นไม่ให้ไปต่อ

 

จนเวลาผ่านไปกว่า 3 ชั่วโมงจวนเจียนจะเที่ยงวัน ท่ามกลางแสงแดดที่ร้อนจัดจนผู้ชุมนุมที่เป็นหญิงสาวออกอาการจะเป็นลม ทางเจ้าหน้าที่ก็ยังไม่สามารถเปิดทางให้ขบวนผู้ชุมนุมผ่านไปได้ โดยเจ้าหน้าที่ให้เหตุผลว่า เกรงความไม่ปลอดภัยจากปัญหาบุคคลที่ 3 เข้ามาสร้างสถานการณ์ ทั้งยังยืนยันให้กลุ่มผู้ชุมนุมเดินทางกลับเข้ามัสยิดอย่างเดียว

 

กระทั่งทางแกนนำเครือข่ายฯ พร้อมด้วยผู้ชุมนุมอีกกว่า 500 คนได้เดินออกจากมัสยิดมาสมทบกับขบวนที่ออกมาก่อนหน้า และได้เข้าไปเจรจาต่อรองกับทางเจ้าหน้าที่ฝ่ายรัฐ จนได้ผลสรุปว่า ทางเครือข่ายนักศึกษาฯ ยินดีที่จะลดระยะทางเดินขบวนลงเหลือเพียงประมาณ 1 กิโลเมตร โดยจะเลี้ยวกลับที่บริเวณสี่แยกไฟแดงก่อนถึงตลาดสด

 

ขณะที่ทางภาครัฐก็รับปากจะทำบันทึกข้อตกลงในเรื่องการแต่งตั้งคณะกรรมการอิสระเพื่อสอบสวนหาข้อเท็จจริงกรณีเหตุความรุนแรงในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ ซึ่งจะประกอบด้วยแกนนำนักศึกษา เอ็นจีโอ นักวิชาการ และคณะกรรมการอิสลาม ส่วนฝ่ายรัฐก็ได้แต่งตั้งอัยการ รองผู้ว่าราชการจังหวัด ตัวแทนผู้บังคับการตำรวจภูธรจังหวัด และตัวแทนฝ่ายทหาร ใน 4 จังหวัดชายแดนใต้ ฝ่ายละ 16 คน

 

กระทั่งการต่อรองล่าสุดได้ข้อสรุปว่า รูปธรรมของข้อเรียกร้องของกลุ่มผู้ชุมนุมต้องการจัดตั้งคณะกรรมการแสวงหาข้อเท็จจริงกรณีที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม โดยมีตัวแทนจากฝ่ายทางการ 16 คน และเสนอจากฝ่ายนักศึกษาและคนกลางเจรจาอีก 29 คน โดยจะมีการแต่งตั้งภายใต้คำสั่งของผู้อำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน ภาค 4 โดยมีอำนาจหน้าที่ในการตรวจสอบเหตุการณ์ต่างๆ ที่ทางกลุ่มผู้ชุมนุมเรียกร้องมาทั้งหมด 21 กรณี โดยหนึ่งในนั้นคือกรณีการสังหารชาวบ้านที่บ้านบาสาลาแป อ.ยะหา จ.ยะลา  

 

บันทึกข้อตกลงจะมีการลงนามในเบื้องต้นในเย็นวันที่สองของการเจรจา ขณะที่ ตูแวดานียา - แกนนำกลุ่มผู้ชุมนุมยืนยันว่าจะต้องเห็นคำสั่งดังกล่าวก่อน การชุมนุมจึงจะสลายตัว

 

ในขณะนี้ จึงเป็นที่แน่นอนว่าการชุมนุมจะยืดเยื้อเข้าสู่วันที่ห้าเป็นอย่างน้อย

 

 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท