ร

"

น

"

จากประสบการณ์ติดตามทำข่าวพบว่า เหยื่อของการถูกอุ้มในจังหวัดชายแดนภาคใต้มีอยู่

"

การอุ้มหายเป็นอีกเงื่อนไขของความไม่สงบที่ดำรงอยู่ในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ ตราบใดที่รัฐยังไม่สามารถตอบคำถามได้ คนในพื้นที่ก็จะยังไม่สามารถเชื่อมั่นในความยุติธรรมและไม่ให้ความไว้วางใจในรัฐ

"

คนในพื้นที่ภาคใต้มีชีวิตที่ยากลำบากมาก ทางหนึ่งก็ถูกขบวนการฯ ข่มขู่ แต่อีกทางหนึ่งรัฐก็เป็นที่พึ่งพาไม่ได้ รัฐเรียกร้องให้ชาวบ้านให้ความร่วมมือกับรัฐ แต่รัฐกลับไม่สามารถคุ้มครองชาวบ้านได้ อย่างนี้เป็นการคาดหวังที่มากเกินไปหรือเปล่า เคยถามญาติผู้สูญหายว่าจะแจ้งความไหม พวกเขาตอบว่าไม่ เพราะว่าแจ้งไปแล้วก็ไม่ได้อะไร ส่วนหนึ่งบอกว่าไม่สามารถคาดหวังความยุติธรรมจากรัฐได้ บางคนก็บอกว่าแล้วแต่พระประสงค์ของพระเจ้า บางส่วนบอกว่าอย่างน้อยให้รู้ว่าลูกหลานตนเป็นหรือตายยังไง

"

นายสุณัย กล่าวต่อไปว่า เราได้เห็นความพยายามรัฐในการเยียวยาด้วยการมอบเงิน แต่เงินซื้อความยุติรรมไม่ได้ ถ้าบอกไม่ได้ว่าใครทำให้พ่อ สามี หรือลูกของพวกเขาหายไป มันไม่ได้แก้ปัญหาใดๆ ทั้งสิ้น ต่อให้ขอโทษอีกสิบล้านครั้งก็คงไม่ทำให้ไฟใต้ดับลงได้ นี่เป็นโจทย์ที่สำคัญยิ่งสำหรับรัฐไทยที่มีความรับผิดชอบในสองชั้น ชั้นแรกคือความรับผิดชอบในฐานะเป็นรัฐอธิปไตยที่จะต้องอำนวยไว้ซึ่งการรักษากฎหมายและความยุติธรรมอย่างเท่าเทียม สอง รัฐยังต้องรับผิดชอบในฐานะเป็นสถานการณ์เฉพาะกิจในพื้นที่ภาคใต้ เพราะว่ารัฐบาลนี้มีธงในการเข้ามาที่จะลดความแตกแยกและยุติปัญหาใต้

"

นายสุณัย กล่าวต่อว่า นี่คือเชื้อที่ทำให้ไฟใต้ไม่สงบลง มีแต่จะโหมแรงขึ้น คือสิ่งที่กลุ่มผู้ก่อความไม่สงบนำมาใช้ปลุกระดมให้ทุกครั้งที่มีการจับกุมก็จะมีม็อบออกมา แม้หลายในช่วงหลังเจ้าหน้าที่พยายามหาหลักฐานมากขึ้น ทำงานรัดกุมมากขึ้น แต่ไปจับทีไรก็เจอม็อบทุกที นั่นเพราะไม่แก้ปัญหาก่อนหน้าซึ่งคั่งค้างสะสมมา ถ้าไม่ตอบโจทย์เหล่านี้ ไม่เปิดเผยความจริง ไม่นำผู้กระทำผิดมาลงโทษ ปัญหาม็อบเรื่อง คลุมหน้าไม่มีทางแก้ได้

การเอาทหารพรานหญิงมารับมือม็อบ เป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ ทำไมไม่แก้ที่ต้นเหตุ ให้ในการจับกุมทุกครั้งชาวบ้านเชื่อใจได้ รู้ว่าจะเอาตัวญาติเขาไปไว้ที่ไหน ทนายและญาติเข้าเยี่ยมได้ ไม่ถูกทรมาน ปัญหาม็อบคลุมหน้าจะจบ และเราจะได้ใจชาวบ้านด้วย

"

"

ทั้งนี้ นายสมชาย ยังตั้งข้อสังเกตว่า ในกรณีภาคใต้ จะเห็นว่าหลังจากเหตุการณ์ปล้นปืนในต้นปี

"

"

"

นายสมชายเชื่อว่าการที่นายกฯ ทักษิณออกมาพูดว่าต้องจับให้ได้ภายใน

"

นางอังคณา นีละไพจิตร คณะทำงานยุติธรรมเพื่อสันติภาพ และภรรยาทนายสมชาย กล่าวถึงการหายตัวไปของประชาชนในจังหวัดชายแดนใต้ว่า ตำรวจภูธรภาค

นงอังคณายังให้ภาพบุคคลสูญหายในชายแดนใต้อีกหลายราย อาทิ มีรายหนึ่งซึ่งเป็นเด็กนักเรียนโรงเรียนศาสนาซึ่งหายไปทั้งคนทั้งรถ เขาเป็นลูกศิษย์ของผู้ที่ถูกกล่าวหาว่าก่อความไม่สงบ มีสองรายที่ อ

นางอังคณาเห็นว่า ปัญหาทั้งหมดนำมาซึ่งความไม่เชื่อมั่นในกระบวนการยุติธรรมของประชาชน เป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้ชาวบ้านออกมาประท้วงทุกครั้งที่มีการจับกุม เนื่องจากประชาชนไม่มั่นใจว่า ญาติพี่น้องของเขาถูกจับกุมไปแล้ว จะได้รับการปฏิบัติอย่างน้อยที่สุดตามสิทธิที่ผู้ต้องหาพึงมีหรือไม่ จะถูกซ้อมทรมานไหม จะถูกทำให้หายไปไหม ตนเชื่อว่าเมื่อไหร่ก็ตามที่ชาวบ้านสามารถมั่นใจในกระบวนการยุติธรรมได้ มั่นใจว่าญาติพี่น้องของเขาไม่ว่าจะถูกจับด้วยข้อหาอะไรจะได้รับสิทธิขั้นพื้นฐานตามสิทธิของผู้ต้องหา ทุกคนน่าจะยอมรับที่จะต่อสู้ตามกระบวนการยุติธรรมและไม่หันไปหาวิธีการอื่น ไม่หันไปให้ความร่วมมือกับผู้ที่พยายามยุยงปลุกปั่น

นางอังคณากล่าวต่อไปว่า รัฐไทยควรจะหันมาไตร่ตรองถึงเหตุการณ์ทั้งหมดที่เกิดขึ้น รัฐได้แก้ปัญหาไปอย่างไร พล

ประการแรก จำเป็นต้องแยกอำนาจสอบสวนออกจากอำนาจสืบสวนโดยเด็ดขาด โดยให้ตำรวจมีหน้าที่เพียงแค่ขั้นตอนการสืบสวนและจับกุม ส่วนกระบวนการสอบสวนควรให้เป็นหน้าที่ขององค์กรอื่น อาจจะเป็นอัยการซึ่งต้องเป็นอิสระจากนักการเมืองและเจ้าหน้าที่รัฐ ซึ่งอัยการไทยสมควรที่จะออกมามีบทบาทในเชิงรุกมากกว่าที่จะตั้งรับ อัยการน่าจะหาพยานหลักฐานด้วยตัวเองด้วย ไม่ใช่เพียงแต่รอรับจากสำนวนที่เจ้าหน้าที่ตำรวจส่งมาให้ ปัญหาการซ้อมทรมานไม่มีวันหมดไป ถ้าตำรวจยังคงคุมอำนาจเบ็ดเสร็จทั้งการสืบสวนสอบสวนและจับกุม

ประการที่สอง ควรให้มีการพิจารณาคดีโดยเร็วและในทันที ยกตัวอย่างการใช้ ป

"

ในฐานะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ อังคณายังได้ตั้งคำถามว่า เป็นไปได้ไหมที่รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ หรือกฎหมายอาญาฉบับใดจะรับรองสิทธิของบุคคลที่สูญหาย เรื่องนี้คงต้องเป็นแรงผลักดันจากภาคประชาชน คงต้องตั้งคำถามว่า แล้วกรรมาธิการร่างรัฐธรรมนูญหรือสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญจะกล้าหาญพอไหมที่จะบรรจุคำว่า

"