ประชาไท—20 ก.ค. 2549 สหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ(สกน.) ออกโรงโต้ 'ทักษิณ-ยงยุทธ' เร่งเครื่องแจกเอกสารสิทธิ์ สปก.4-01หวังผลสร้างกระแสประชานิยม เพื่อกลบกระแสการเมืองในช่วงขาลง ย้ำ สปก.ไม่ได้ช่วยเหลือคนจน แต่ท้ายสุดตกอยู่ในมือนายทุน พร้อมเสนอทางออกต้อง 'ปฏิรูปที่ดินโดยชุมชน'

ในขณะที่ กำลังมีข่าวการตรวจสอบว่าเอกสารสิทธิการครอบครองที่ดินในพื้นที่เกาะสมุย รวมไปถึงในพื้นที่ของเกาะพะงัน ว่ามีการออกเอกสารสิทธิหรือไม่นั้น ซึ่งนายยงยุทธ ติยะไพรัฐ รักษาการ รมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม(ทส.) ได้ออกมากล่าวว่า หากมีการพบว่า การออกเอกสารสิทธิที่ดิน มีที่มาที่ไปไม่ถูกต้อง ก็จะเร่งดำเนินการสามารถเพิกถอนได้ทันที

ในทางกลับกัน รัฐบาลรักษาการ ของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ก็ได้มีการออกมาเปิดเผยถึงการดำเนินการแจกเอกสารสิทธิ สปก.4-01ในพื้นที่ทั่วประเทศอย่างรีบเร่ง ถึงขั้นมีการประกาศว่า จะต้องมีการมอบเอกสารสิทธิที่ดิน สปก.ให้ได้ 1.4 ล้านราย ภายในปี 2549 นี้

ซึ่งเมื่อวันที่ 7 ก.ค.ที่ผ่านมา พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร รักษาการนายกรัฐมนตรี ได้เป็นประธานมอบเอกสารสิทธิ์ ส.ป.ก.4-01 แก่เกษตรกรที่ได้รับการจัดที่ดินในพื้นที่เขต ส.ป.ก.จำนวน 1,000 ราย ใน 10 จังหวัด ได้แก่ กาญจนบุรี 80 ราย ฉะเชิงเทรา 40 ราย ชลบุรี 160 ราย ตราด 120 ราย เพชรบุรี 80 ราย ระยอง 80 ราย ราชบุรี 120 ราย สระแก้ว 80 ราย สระบุรี 120 ราย และสุพรรณบุรี 120 ราย

โดย พ.ต.ท.ทักษิณ ได้ออกมากล่าวถึงกรณีที่รัฐบาลจะมีการมอบหนังสืออนุญาตให้เข้าทำกินในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม หรือเอกสารส.ป.ก.4-01 แก่เกษตรกรที่ได้รับการจัดรูปที่ดินในเขตเพื่อเกษตรกรรม ว่า เพื่อให้เกษตรกรมีที่ทำกินเป็นหลักแหล่ง ไม่เช่นนั้นจะเป็นการทำไร่เลื่อนลอย ไม่มีอนาคต ถูกจับกุม รีดไถ เมื่อมีเอกสารสิทธิเป็นของตัวเองแล้วจะได้มีที่ดินทำกินเป็นของตนเอง

ทางด้าน นายยงยุทธ ติยะไพรัช รักษาการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม(ทส.) ก็ได้ออกมาเปิดเผยภายหลังเป็นประธานเปิดการสัมมนาคณะอนุกรรมการสนับสนุนการปรับปรุงแนวเขตที่ดินของรัฐ (Reshape) และการเตรียมแจกเอกสารสิทธิที่ดินทำกินระดับจังหวัด ว่า มีการเตรียมการแจกเอกสารสิทธิที่ดินทำกินให้กับประชาชน โดยมีเป้าหมายว่าในปีนี้จะแจกเอกสารสิทธิให้ประชาชนที่ไม่มีที่ดินทำกินเป็นของตนเองจำนวนทั้งสิ้นกว่า 1.4 ล้านราย

โดยที่ผ่านมา ทาง ส.ป.ก.ได้จัดที่ดินให้แก่เกษตรกรไปแล้วประมาณ 1.4 ล้านราย เนื้อที่ประมาณ 24.5 ล้านไร่ใน 3,025 ตำบล 69 จังหวัด ขณะที่ภายในปี 2549 นี้ ส.ป.ก.มีแผนงานจัดที่ดินแก่เกษตรกรจำนวนประมาณ 1.7 แสนราย โดยในเดือน มิ.ย.ที่ผ่านมาได้จัดที่ดินแก่เกษตรกรไปแล้ว 59,752 ราย เนื้อที่ 7.4 แสนไร่ ส่วนที่เหลือ ส.ป.ก.ตั้งเป้าว่าจะมอบให้เกษตรกรในเดือน ก.ค.นี้ 90,000 ราย และในเดือน ส.ค.นี้อีก 17,000 ราย

อย่างไรก็ตาม การที่รัฐบาลรักษาการ ได้ออกมาประกาศเดินหน้ามอบเอกสารสิทธิที่ดินสปก.ในขณะนี้อย่างต่อเนื่องนั้น ได้ทำให้หลายกลุ่มมองว่า นี่เป็นการเร่งดำเนินการแจกเอกสารสิทธิ์เพื่อการสร้างกระแสความนิยม เพียงหวังช่วยลบกลบกระแสการเมืองในขณะนี้หรือไม่!?

ล่าสุด นายสุริยันต์ ทองหนูเอียด กองเลขาสหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ(สกน.) ได้ออกมาแสดงความคิดเห็นถึงกรณีดังกล่าวว่า การที่ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร รักษาการนายกรัฐมนตรี และนายยงยุทธ ติยะไพรัช ออกพูดถึงเรื่องการแจกเอกสารสิทธิที่ดิน สปก.4-01 ให้แก่ชาวบ้านในขณะนี้ เห็นว่า เป็นเพียงการหาเสียง โดยเอาเรื่องการแจกเอกสารสิทธิ์ที่ดิน เพื่อหวังกลบกระแสการเมืองของพรรคไทยรักไทยที่กำลังอยู่ในช่วงขาลงมากกว่า ทั้งๆ ที่ทุกคนก็รู้ว่า รัฐบาลชุดนี้ไม่มีความชอบธรรมที่จะดำเนินการใดๆ แล้ว

"บทสรป 31 ปีที่ผ่านมา สปก.นั้นล้มเหลวอย่างสิ้นเชิง เพราะการแจกเอกสารสิทธิ สปก.ไม่ได้เป็นการให้แก่ชาวบ้านคนจนอย่างที่กล่าวอ้าง เพราะว่าที่ดินส่วนใหญ่นั้นตกอยู่ในมือของนายทุนเป็นส่วนใหญ่ โดยดูจากปัญหาการถือครองที่ดินที่เกาะสมุย ที่เชียงราย เชียงใหม่ หรือที่ลำพูนในขณะนี้ จะเห็นได้ชัดเจน"

นายสุริยันต์ ยังกล่าวถึงสาเหตุของการจัดการที่ดินของภาครัฐล้มเหลวนั้น มีอยู่ 3 ด้านคือ 1.ล้มเหลวในเชิงเป้าหมาย กล่าวคือแทนที่จะจัดสรรให้คนไม่มีที่ดินเพื่อนำไปประกอบอาชีพ แต่สุดท้ายกลับตกไปอยู่ในมือของนายทุน 2.ล้มเหลวในเชิงกลไกการจัดการที่ดิน กล่าวคือพอตรวจสอบพบว่าในขั้นตอนการออกใบจองให้แก่ราษฎร เจ้าหน้าที่มีการทุจริตออกใบจองให้แก่นายทุน แต่รัฐไม่สามารถเอาผิดกับเจ้าหน้าที่ได้ 3.ล้มเหลวในการจัดการความขัดแย้ง เพราะเมื่อมีการร้องเรียนถึงความไม่เป็นธรรมในการจัดการที่ดิน และขอให้รัฐแก้ปัญหา นอกจากการแก้ปัญหาจะไม่คืบหน้า แล้วยังจบลงด้วยความรุนแรงอีกด้วย ดังนั้น สิ่งที่ทางสกน.และชาวบ้านกำลังต่อสู้เรียกร้อง ก็คือ เราต้องการกระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรม

ในขณะที่ นายรังสรรค์ แสนสองแคว ตัวแทนกลุ่มเกษตรกรไร้ที่ดิน อ.ป่าซาง จ.ลำพูน ก็ได้ออกมากล่าวว่า นโยบายจัดการสรรที่ดินของรัฐไม่ว่าจะเป็นส.ป.ก.4-01 หรือการทำสัญญาเช่าที่ดินจากรัฐนั้น ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันพบว่าส่วนใหญ่ที่ดินเหล่านั้นไม่ได้ตกถึงมือเกษตรกรอย่างแท้จริง ผู้ที่ได้รับสิทธิส่วนใหญ่เป็นผู้ที่มีเส้นสายเกี่ยวพันอย่างแนบแน่นกับอำนาจรัฐ หรือไม่ก็เป็นผู้ที่เป็นพวกพ้องเครือญาติของบรรดาผู้นำท้องถิ่นทั้งกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน

 "ชาวบ้านที่ไร้ที่ดินได้รับโอกาสการจัดสรรที่ดินน้อยมาก คนที่ได้ส่วนใหญ่ล้วนแนบแน่นกับนักการเมืองท้องถิ่นทั้งกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน บางกรณีนักการเมืองท้องถิ่นเหล่านั้นเป็นผู้ได้รับสิทธิเสียเอง ส่วนคนที่ไร้ที่ดินจริงๆซึ่งเป็นส่วนน้อยเมื่อได้รับสิทธิไปแล้วกลับเจอปัญหาทั้งที่ดินใช้ประโยชน์ไม่ได้บ้าง ที่ดินไม่ได้รับการพัฒนาจากรัฐบ้างจนสุดท้ายแล้วที่ดินที่ได้รับการจัดสรรมานั้นก็หลุดมือ ก็ต้องกลายเป็นคนจนไร้ที่ดินทำกินต่อไป เหล่านี้คือปัญหาใหญ่ที่รัฐต้องพิจารณา" ตัวแทนเกษตรกรไร้ที่ดิน อ.ป่าซาง จ.ลำพูน กล่าว

ทั้งนี้ นายสืบสกุล กิจนุกร กลุ่มสหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ ซึ่งรับผิดชอบในเรื่องการแก้ปัญหาที่ดินของกลุ่มเกษตรกรภาคเหนือ กล่าวว่า มีทางเดียวของคนจนที่จะเข้าถึงที่ดินได้อย่างแท้จริง ก็คือ ชาวบ้านต้องออกมาเคลื่อนไหวเพื่อเข้าไปปฏิรูปที่ดินโดยชุมชนเอง

"ดูตัวอย่างได้จาก ขบวนการประชาชนในต่างประเทศ ที่ขบวนการคนจนไร้ที่ดินประเทศบราซิล ว่าทำไมเขาต้องออกมาเรียกร้อง ก็เพราะว่าที่ดินมีการกระจุกตัว การพัฒนาประเทศเป็นอุตสาหกรรมได้กวาดต้อนผู้คนออกจากชนบทไปกระจุกอยู่ในเมือง ในขณะที่ในเมืองไม่มีงานให้ทำ จนเกิดช่องว่างระหว่างคนรวยกับคนจน และมีอัตราคนไม่รู้หนังสือสูงมาก คนส่วนใหญ่ไม่มีงานไม่มีที่ดิน ในที่สุด คนไร้ที่ดินจึงรวมกลุ่มกันเข้ายึดที่ดินที่ทิ้งร้างไม่ทำประโยชน์ แล้วให้รัฐบาลทำการเวนคืนที่ดิน เพื่อกระจายที่ดินให้คนไร้ที่ดินใหม่"