ประชาไท—26 พ.ค. 2549 ชื่อ "ฤาษีดัดตน" ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งในการรักษาโรคตามการแพทย์แผนไทย ถูกนักธุรกิจญี่ปุ่นหัวใสนามว่า "มาซากิ ฟุรุยะ" นำไปจดลิขสิทธิ์เครื่องหมายการค้า ณ สำนักงานจดสิทธิบัตรของญี่ปุ่น (JPO) เป็นเหตุให้มีคนไทยยื่นเรื่องร้องเรียนกับคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคในเดือนเมษายนที่ผ่านมา เพื่อขอให้รัฐบาลไทยตรวจสอบเรื่องลิขสิทธิ์ดังกล่าว

ทางด้านเพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ รองอธิบดีกรมแพทย์แผนไทยฯ ระบุว่า "ฤาษีดัดตน" ถือเป็นคำทั่วไป ไม่สามารถนำไปจดสิทธิบัตรทางปัญญาได้ และภูมิปัญญาไทยเรื่องการนวดฤาษีดัดตนมีการรวบรวมไว้เป็นหนังสืออย่างชัดเจนทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ รวมทั้งการปั้นหุ่นท่านวด ณ วัดพระเชตุพลวิมลมังคลาราม หรือวัดโพธิ์ ย่อมมีกฎหมายในส่วนอื่นๆ รองรับอย่างชัดเจนว่าไม่สามารถทำซ้ำหรือลอกเลียนแบบได้ เพียงแต่ที่ผ่านมาอาจไม่ได้รับความคุ้มครองจากกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา เนื่องจากฤาษีดัดตนเป็นคำทั่วไป ใช้อย่างแพร่หลาย และไม่ได้คิดค้นขึ้นมาใหม่

ความคืบหน้าในการติดตามเรื่องนี้ นายแพทย์สุชัย เจริญรัตนกุล ประธานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคได้นำเรื่องดังกล่าวไปปรึกษาหารือกับ 3 หน่วยงาน อันได้แก่ กรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์, กรมแพทย์แผนไทย กระทรวงสาธารณสุข และกระทรวงการต่างประเทศ เพื่อทวงลิขสิทธิ์ฤๅษีดัดตนจากต่างประเทศให้กลับมาเป็นของไทยตามเดิม

จากนั้น สถานเอกอัครราชทูตไทย ประจำกรุงโตเกียว ได้รับหน้าที่ต่อด้วยการทำหนังสือร้องเรียนไปถึงกระทรวงการต่างประเทศญี่ปุ่น และได้พบกับตัวแทนจากสำนักงานจดสิทธิบัตรของญี่ปุ่น ซึ่งได้แสดงความเป็นห่วงกังวลต่อกรณีดังกล่าวไม่แพ้กัน แต่เมื่อทางการไทยยืนยันว่าจะใช้มาตรการทางการทูตมากกว่าจะดำเนินการตามกฏหมายก็ช่วยให้เรื่องดังกล่าวคลายความตึงเครียดลงไปบ้าง เนื่องจากกรณีดังกล่าวเกิดจากผู้กระทำการซึ่งเป็นภาคเอกชน จึงคาดหวังว่าเรื่องดังกล่าวจะสามารถยุติได้ด้วยการเจรจา

แต่ถ้าหากมีความจำเป็นที่จะต้องดำเนินการทางกฎหมาย รัฐบาลไทยก็จะปรึกษาหารือและหาแนวทางที่จะคัดค้านลิขสิทธิ์ ซึ่งเป็นแนวทางที่จะต้องกระทำแน่นอน โดยประธานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคได้ ยืนยันเพิ่มว่า เรื่องนี้ทั้งภาครัฐและเอกชนจะร่วมกันปกป้องสิทธิและทรัพย์สินของไทยอย่างเต็มที่ และจะไม่ยอมให้ชื่อฤาษีดัดตนถูกละเมิดนำไปเป็นสิทธิส่วนบุคคลเด็ดขาด