ประชาไท -- 4 มิ.ย. 48 "กฎหมายเขียนไว้แต่ผู้มีหน้าที่ทำตามกฎหมายกลับไม่ปฏิบัติตาม นั่นเป็นปัญหาเรื่องจิตสำนึกของผู้ปฏิบัติงาน ต้องแยกแยะให้ออกว่าอะไรถูกผิด และต้องปฏิบัติเยี่ยงมนุษย์ด้วยกัน แม้จะมีมาตรการดีขนาดไหนแต่ไม่คิดว่าเขายังเป็นคนอยู่ กรณีความรุนแรงและการทรมานย่อมเกิดขึ้น" รศ.ณรงค์ ใจหาญ อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวในการอภิปรายเรื่อง "สถานการณ์เกี่ยวกับการทรมาน และการปฏิบัติหรือการลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรมหรือที่ย่ำยีศักดิ์ศรี กรณีตัวอย่างในประเทศไทย"

ทั้งนี้ในการอภิปรายดังกล่าว ผู้จัดได้เชิญผู้ที่ตกเป็นเหยื่อจากการกระทำของเจ้าหน้าที่รัฐ ใน 2 กรณีคือ ในกรณีการทรมานด้วยการช็อตไข่เพื่อให้ผู้ต้องหายอมรับสารภาพ และกรณีเหยื่อจากการสลายม็อบที่ตากใบ ซึ่งนับเป็นตัวอย่างความฉาวโฉ่ของเจ้าหน้าที่ของรัฐที่เกิดขึ้น มาร่วมเวที

รศ.ณรงค์ เห็นว่า ปัญหาของไทยไม่ใช่อยู่ที่ตัวบทกฎหมาย ดังนั้นการร่วมเป็นภาคีในการรับอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ จึงไม่จำเป็นต้องกังวลในเรื่องใด แต่ปัญหาอยู่ที่ผู้ปฏิบัติที่มีแต่คิดหาทางหลีกเลี่ยง เลือกปฏิบัติ และหาช่องโหว่ของกฎหมายดังที่พบเห็นได้ทั่วไป

รศ.ณรงค์กล่าวว่า การกระทำมาจากการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ตำรวจและทหาร ซึ่งเคยตกเป็นข่าวดังอยู่พักใหญ่ จนถึงวันนี้ทั้งสองเหตุการณ์ก็ยังมีการพูดถึงกันอยู่เสมอ เนื่องจากการดำเนินคดีกับเจ้าหน้ารัฐยังไม่สิ้นสุด และอาจจะถูกปล่อยให้ลืมเลือนไปจากสังคมไทยหากไม่มีการหยิบยกขึ้นมาพูดคุยกัน โดยปัญหาดังกล่าวไม่ได้หมายความว่ากฎหมายของไทยมีข้อบกพร่อง แต่เกี่ยวกับจิตสำนึกของผู้ปฏิบัติเป็นสำคัญ

ขณะนี้คณะอนุกรรมการสิทธิมนุษยชน กำลังผลักดันให้ประเทศไทยยอมรับเป็นภาคีร่วมระหว่างประเทศในอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ (CAT) โดยความคืบหน้าล่าสุดครม. มีมติยอมรับในหลักการแล้ว ยังเหลือเพียงกระทรวงการต่างประเทศที่จะต้องเซ็นข้อตกลงและรายงานรัฐสภาต่อไป

อนุสัญญาฉบับดังกล่าว ได้กำหนดเกี่ยวกับการปกป้องคุ้มครองเหยื่อของการทรมานในรูปแบบต่างๆ รวมถึงความรุนแรงไร้มนุษยธรรม เพื่อให้เกิดความยุติธรรมต่อการใช้อำนาจและการปฏิบัติเยี่ยงมนุษย์ด้วยกันในสังคม ซึ่งยังมีกฎหมายของไทยเพียงบางส่วนที่จะต้องปรับปรุงเพื่อให้สอดคล้องกับกติการะหว่างประเทศนี้ หากว่าผู้มีหน้าที่ปฏิบัติตามกฎหมายอย่างแท้จริง อนุสัญญาฉบับนี้ก็จะเกิดประโยชน์ต่อคนไทยอย่างแน่นอน

ธิติกมล สุขเย็น