ภาพจาก United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific (UNESCAP)
--------------------------------------------------------------------

ประชาไท - 26 พ.ค.48 "เรื่องแผ่นดินทรุดเป็นปัญหาใหญ่ มติครม.ปี 2546 ถึงกับต้องบังคับหน่วยงานราชการทุกแห่งไม่ให้ใช้น้ำบาดาล ส่วนนิคมอุตสาหกรรมทุกแห่งก็กำลังผันตัวมาใช้น้ำประปาภายใน 3-4 ปีจากนี้ ซึ่งจะนำน้ำจากแม่น้ำแม่กลองและแม่น้ำป่าสักมาชดเชยส่วนที่ไม่พอเพียง โดยนำเข้าระบบแล้วกระจายเป็นเครือข่ายออกไป" รศ.ดร.สุจริต คูณธนกุลวงศ์ จากหน่วยวิจัยการจัดการแหล่งน้ำ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยนำเสนองานวิจัยเรื่องการจัดการน้ำใต้ดิน

ทั้งนี้ งานวิจัยดังกล่าวประเมินว่าภายในปี 2555 กรุงเทพฯ และ 6 จังหวัดข้างต้นจะใช้น้ำบาดาลถึง 2.7 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อวัน เพิ่มขึ้นจากปี 2545 ซึ่งมีจำนวน 2.5 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อวัน

รศ.ดร.สุจริต กล่าวว่า ปัญหาสำคัญคือการลักลอบขุดบาดาล ซึ่งส่วนใหญ่จะขุดลงไปลึกมาก และใช้น้ำจนเกินความสมดุล โดยทางวิชาการกำหนดระดับของน้ำใต้ดินที่ควรจะเป็นที่ 40 เมตรจากผิวดิน แต่หลายพื้นที่ใช้น้ำจนลดไปถึง 60 - 70 เมตร

อาจารย์จากคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ระบุด้วยว่า อีกไม่เกิน 3 ปีข้างหน้า ภาครัฐอาจจะมีมาตรการชดเชยทางภาษีสำหรับโรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้น้ำลดลงเพื่อเป็นแรงจูงใจ

ส่วนประเด็นที่ต้องพิจารณาต่อไปในเรื่องการจัดการน้ำใต้ดินคือ การพัฒนาระบบขึ้นทะเบียน เพื่อทำฐานข้อมูลเกี่ยวกับลักษณะ ปริมาณการใช้น้ำจริงและการกระจายตัวของผู้ใช้น้ำ อีกทั้งควรมีการทบทวนการบังคับใช้กฎหมาย หากชุมชนใดมีกติกาในการจัดการแหล่งน้ำของตัวเองดีอยู่แล้วก็ควรอนุญาตให้ใช้กฎเกณฑ์ของชุมชน แทนที่ทุกอย่างจะต้องมาจากส่วนกลาง

วันเดียวกันนายอิสระ โชติบุรการ อธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรม เปิดเผยว่า ขณะนี้มีการลักลอบขุดเจาะน้ำดาลกันมาก หากควบคุมไม่ได้คาดว่ากรุงเทพฯ และจังหวัดโดยรอบจะประสบปัญหาแผ่นดินทรุดและขาดแคลนแหล่งน้ำใต้ดินภายใน 5-6 ปี เนื่องจากภาคอุตสาหกรรมมีการขยายตัวอย่างก้าวกระโดด

อธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรมชี้แจงว่า เหตุที่เอกชนและอุตสาหกรรมมีการลักลอบขุดน้ำบาดาลกันมาก เนื่องจากต้นทุนน้ำบาดาลมีราคาถูกกว่าน้ำประปา โดยขณะนี้ในพื้นที่ 7 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพฯ สมุทรปราการ สมุทรสาคร นนทบุรี อยุธยา นครปฐม และปทุมธานี มีโรงงานอุตสาหกรรมถึง 400 แห่ง และใช้น้ำบาดาลวันละ 1.3 ล้านลูกบาศก์เมตร

ทั้งนี้ กรมโรงงานอุตสาหกรรมมีเป้าหมายที่จะส่งเสริมและช่วยเหลือผู้ประกอบการภาคอุตสาหกรรมให้มีการลดการใช้น้ำบาดาล 20% ภายใน 4 ปีข้างหน้า คิดเป็นมูลค่าประมาณปีละ 300 ล้านบาท และผลักดันให้มีการนำน้ำเสียกลับมาใช้ด้วย