ไอพีเอส-3 พ.ค.48 ในโอกาสวันเสรีภาพสื่อโลก รายงานข่าวการปิดกั้นและกีดกันเสรีภาพของสื่อในหลายแห่งของมุมโลกได้ถูกนำมาเปิดเผย เนปาลเป็นอีกประเทศหนึ่งที่เสรีภาพสื่อถูกทำลายย่อยยับภายหลังการรัฐประหารขึ้นครองอำนาจของกษัตริย์เกวนเนนดาตั้งแต่วันที่ 1 กุมภาพันธ์ ที่เพิ่งผ่านมา

ในวันนี้สื่อมวลชนในเนปาลราว1,500 คนได้ร่วมกันเดินขบวนอย่างไม่เกรงกลัวต่อการถูกจับเพื่อเรียก
ร้องอิสรภาพและทวงถามถึงสวัสดิภาพของเพื่อสื่อมวลชน 12 คนที่ถูกจับกุมไปตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ อีกทั้งหวังว่าจะเป็นการสื่อสารไปยังเพื่อนสื่อมวลชนนานาชาติได้รู้ถึงความทุกข์ยากของเพื่อนสื่อมวล
ชนในเนปาล

คณะกรรมการคุ้มครองสื่อ(CPJ) รายงานว่านับจากเดือนกุมภาพันธ์เป็นต้นมา สื่อมวลชนในเนปาลราว 2,000 คน ต้องตกงานอันเป็นผลมาจากการปิดสื่ออิสระและรายงานข่าววิทยุจำนวนมาก หน้าว่างเปล่าในหนังสือพิมพ์และนิตยสารสะท้อนการถูกเซ็นเซอร์ของสื่อมวลชน

แม้ว่าเมื่อวันศุกร์ที่แล้วกษัตริย์เกวนเนนดาได้ประกาศยกเลิกกฎอัยการศึกแต่นักวิเคราะห์มองว่าสาเหตุไม่ได้มาจากการกดดันของนานาชาติหรือจู่ๆกษัตริย์ก็เห็นถึงความสำคัญของเสรีภาพสื่อแต่อย่างใด หากการประกาศยกเลิกกฎอัยการศึกเกิดขึ้นเพียงหนึ่งชั่วโมงหลังจากที่พระองค์เสด็จกลับมาถึงจากการเข้าร่วมประชุมสุดยอดผู้นำเอเชีย-แอฟริกา ที่ประเทศอินโดนีเซีย โดยเหตุผลสำคัญน่าจะมาจากการที่อินเดีย, สหรัฐฯและอังกฤษซึ่งเป็นผู้ค้าอาวุธรายใหญ่ให้แก่เนปาลได้ย้ำถึงความสำคัญของการฟื้นฟูเสรีภาพสื่อมวลชนในเนปาลเป็นเงื่อนไขสำหรับการขายอาวุธให้

นอกจากการปิดกั้นและควบคุมโดยตรงแล้ว ยังมีกลวิธีที่จะทำให้สื่อของเอกชนและสื่ออิสระต้องปิดตัวเอง ผ่านอำนาจการซื้อโฆษณาของรัฐบาลที่ปัจจุบันจะให้การสนับสนุนเฉพาะสื่อที่รัฐเป็นเจ้าของเท่านั้น ซึ่งเท่ากับเป็นการทำให้สื่อเอกชนและสื่ออิสระอยู่ไม่ได้เพราะ 25 เปอร์เซ็นต์ของโฆษณาที่เคยเป็นรายได้ของสื่อเหล่านี้มาจากการซื้อโฆษณาโดยงบประมาณในโครงการต่างๆของรัฐ

อย่างไรก็ตามในยุคที่สื่อถูกควบคุมอย่างหนัก แต่สื่ออย่าง "Samay" ก็ยังยืนหยัดในหน้าที่ที่จะนำเสนอในสิ่งที่เป็นสิทธิของสาธารณชนโดยยึดตามหลักการในรัฐธรรมนูญ นายยุพราช กีไมร์ บรรณาธิการของ "Samay" กล่าวย้ำหนักแน่นว่า "แม้จะเป็นช่วงเวลาที่การทำงานเต็มไปด้วยความยากลำบาก แต่ความมุ่งมาดปรารถนาในการทำงานของพวกเรากลับยิ่งมากมายมหาศาล"

ติดตามอ่านข่าวฉบับเต็ม

-------------------------
ROMAIPS AP WD HD PF IP
WORLD PRESS FREEDOM DAY: Nepali Journalists Live Dangerously
By Akhilesh Upadhyay

KATHMANDU, May 3 (IPS) - Press freedom in Nepal is in peril. And on Tuesday to mark World Press Freedom Day, about 1,500 journalists braved arrest to march through the capital in a bid to remind the international community that many of their colleagues are still languishing in detention centers since King Gyanendra seized power in February.

In the three months since the king took absolute powers on Feb. 1, his forces have systematically dismantled much of Nepal's once-thriving independent media and shut down news reporting on FM radio - an important source of information in the impoverished Himalayan kingdom.

The New York-based Committee to Protect Journalists, in a report titled 'A Country Silenced' released late last week, says dozens of journalists have been arrested and detained, their patriotism questioned and their safety threatened in the three months of absolute rule. Since February, CPJ estimates that 2,000 journalists have lost their jobs.

''Blank pages in magazines and newspapers reflected sweeping bans on news reporting, and the censors' insidious hand continues to suppress coverage everyday in less obvious ways,'' adds the report author, former 'British Broadcasting Corporation' correspondent in Nepal, Daniel Lak.

Last Friday, a day after the report was made public, King Gyanendra lifted the Feb. 1 state of emergency.. But the move hasn't convinced analysts that the royalist government is suddenly going to commit itself to civil liberties and press freedom.

They argue that the emergency was lifted due to intense international pressure. And it still remains to be seen whether civil liberties like freedom of assembly, expression and movement will be fully restored.

Through a curt message late Friday, the royal palace secretariat announced the termination of the state of emergency.

It came within hours of the king's arrival in Kathmandu from a much-publicised visit, first to the Asian-African Summit in Indonesia and later to the Boao Forum in China where he met heads of governments and states, including Indian Prime Minister Manmohan Singh, Chinese President Hu Jintao, and U.N. Secretary General Kofi Annan.

India, the United States and Britain, major suppliers of arms to Nepal, have suspended their military assistance since Feb. 1, saying that the resumption of military supplies would depend on restoration of democracy.

Analysts said early Saturday that New Delhi might still want to see unambiguous signs that civil liberties and press freedom would be restored before resuming arms supplies, which remains crucial in Nepal's nine-year counterinsurgency against the Maoist rebels that has killed over 11,000 Nepalis.

''I am not reading much into the lifting of emergency,'' said Lok Raj Baral, a noted scholar, who was stopped three times, since February, from leaving Kathmandu to attend international conferences.

''The king's roadmap to democracy remains hazy,'' he added.

Hazy, too, is the future of a free press In Nepal. According to the CPJ study though overt censorship eased after the first week and soldiers were withdrawn from many media outlets, harassment by telephone and other means continued right till April.

Pressure of a different kind has been exerted, too. The regime issued a directive saying that government advertisements will, now, only go to state-owned media. Obviously this is meant to damage the private press because over 25 percent of the ad pie in independent media comes from the government.

But the hardest hit, since the Feb. 1 royal takeover, are FM radio stations.

''FM was a flourishing news venue until just weeks ago,'' says CPJ, ''offering views in many languages, helping build national identity, and fostering debates on vital issues.''

''Now, an estimated 1,200 radio journalists are idle, and music has replaced the news bulletins and community discussion programs that made FM popular.''

It's with reason that the government has came down hard on FM radio stations, said Pratyoush Onta, a Kathmandu-based media analyst.

''The 46 FM stations scattered all over Nepal, many of them in rural districts, are difficult to monitor for a government that is deeply distrustful of people's judgment,'' Onta told IPS.

''While TV networks are aired from Kathmandu, FM radio stations are not. If you don't have the confidence in the people's sense of judgment, FM becomes an easy target. It is a highly diffused medium and extremely difficult to control,'' he added.

Another factor against FM radio stations is the nature of hard-hitting radio news and listeners' talkback, which seem to be relatively recent in Nepal. That, according to Onta, has made it easy to be targeted by the government. In addition, FM radio stations enjoy no constitutional and legal protection -- unlike the print media.

To many of those working in newspapers and publications, the protection that the 1990 constitution provides is reason enough to push boundaries.

Yubaraj Ghimire, editor of Nepali-language 'Samay' magazine, said: ''At 'Samay' we have taken a collective decision that the public right to information is our responsibility and duty. For us the constitution is the guiding principle. Period.''

Asked how his staff was managing the new censorship regime, Ghimire replied: ''We are working in difficult times, but the sense of fulfillment is enormous.'' (END/IPS/AP/WD/HD/PF/IP/AU/SI/05)

Akhilesh Upadhyay