ประชาไท - ก่อนเกิดเหตุการณ์ปล้นปืน ท่านวันนอร์ก็เป็นรัฐมนตรี และก่อนหน้านี้ก็เป็นรัฐมนตรีมหาดไทย ทำให้ราชการยังเพ่งเล็งมาที่ว่ากลุ่มวาดะห์ว่าเป็นผู้อยู่เบื้องหลังเหตุการณ์ความไม่สงบในพื้นที่ภาคใต้
เด่น - ผมอยากจะให้อ่านหนังสือที่ตำรวจให้กำนันอนุพงศ์ ลอกกับลายมือตัวเอง ตำรวจเขียนตำราแบ่งแยกดินแดน ตำรวจทำเอง ซึ่งกำนันอนุพงศ์เบิกความที่ศาลว่าตัวการสำคัญที่เขียนตำรานี้คือ พ.ต.อ.โกวิท วัฒนะ กับพล.ต.ท.พงศ์ศักดิ์ สิงหรา ณ อยุธยา เบิกความว่าละครฉากนี้ 2 คนนี้เป็นคนทำทั้งหมด เขาจับกำนันอนุพงศ์ไปซ้อม เสร็จแล้วเอาไปไว้ปัตตานีให้ลอกตำราว่า วาดะห์นี้เป็นคนแบ่งแยกดินแดน ทั้งๆ ที่อาจารย์วันนอร์ก็เป็นหัวหน้ากลุ่มวาดะห์ แต่เขาก็ไม่รู้จะเอายังไงดี เพราะไม่รู้ว่าใครปล้นปืน แล้วก็อยากได้ความดีความชอบ ซึ่งก็ได้จริง บางคนได้เป็นผู้บัญชาการตำรวจ บางคนก็ได้เป็นผู้บัญชาการเขต

ผมสังเกตดูว่าตำรวจตั้งอย่างนี้มาโดยตลอด แล้วก็ได้ขึ้นยศ ทำให้คนรุ่นหลังเอาเยี่ยงอย่าง

ประชาไท - การที่ถูกทางการเพ่งเล็งมีผลต่อการเลือกตั้งที่ผ่านมาหรือไม่
เด่น - ไม่เกี่ยว ชาวบ้านเขาไม่เชื่อแน่นอน โดยเฉพาะเรื่องตาดีกา ของพูซากา ผมเป็นคนริเริ่มที่ปัตตานี ตั้งชื่อว่าตาดีกา นัจมุดดินริเริ่มที่นราธิวาส ตั้งชื่อพูซากา เป็นชื่อย่อ แนวเดียวกันทำเหมือนกันหมด แล้วทางราชการก็เอาการเมืองมาเข้า บอกว่าเป็นการเมือง จริงๆ แล้วไม่ใช่ มันเป็นการสร้างสถานการณ์ทั้งนั้น

เหตุการณ์ทั้งหมดคนอื่นทำทั้งนั้น ชาวบ้านเขารู้ ผมมั่นใจว่านายกฯ ก็รู้ ผมก็เคยถามว่าท่านนายกฯ ไม่รู้จริงๆ หรือว่าเหตุการณ์ 3 จังหวัดเขาทำเพื่อจะล้มนายกฯ ท่านก็ตอบว่าผมรู้ แต่ท่านนายกฯ จะโยนให้ใคร ชาวบ้านเขาก็รู้ว่าใครทำ แต่พูดไม่ได้ พูดไปก็ไม่มีหลักฐาน

สนธิ(ลิ้มทองกุล)จึงพูดออกรายการเมืองไทยรายสัปดาห์ชัดเจนว่า มันพูดไม่ได้ หลักฐานไม่มีว่าคนในเครื่องแบบทำ

ประชาไท - เหตุการณ์ที่เกิดนั้นเชื่อมโยงมาตั้งแต่ปี 2536
เด่น - มีตลอด สร้างสถานการณ์กันตลอด สมัยอาจารย์วันนอร์เป็นรัฐมนตรีมหาดไทยใหม่ๆ ก็สร้างสถานการณ์จะล้มอาจารย์วันนอร์

ประชาไท - ท่านเคยให้สัมภาษณ์ว่าเป็นฝีมือของ 3 ส.
เด่น - ผมเคยเอาไปให้ท่านนายกฯ ดู มันมีหลายฝ่ายทั้งนักการเมือง ข้าราชการประจำ รวมทั้งกองทุนพวกนักธุรกิจที่เสียประโยชน์ เพราะกลุ่มที่มั่งคั่งชัดเจนตอนนี้มีแค่ชินวัตรเท่านั้นเอง กลุ่มอื่นแย่มาก และซีไอเอก็ส่วนหนึ่ง อันนี้ชัดเจน ตอนที่พล.อ.ชวลิตโต้กับคุณชวนในสภาตอนช่วงอภิปราย พล.อ.ชวลิตเอาหลักฐานมาให้ดูชัดเจนว่าสมัยคุณชวนไปทำสัญญากับอเมริกา และตอนนี้ก็ยังมี "ซีทีไอซี" อยู่เลยแต่อยู่ตรงไหนก็ไม่รู้ นั่นคือซีไอเอ เพราะซีไอเอต้องการสร้างความปั่นป่วนให้เกิดขึ้นใน 3 จังหวัดให้ได้ เสร็จแล้วตัวเองจะได้เอาทหารเข้ามา

ฉะนั้น ผมเชื่อว่าการที่นายกฯ ส่งทหาร 3 กองพล เพื่อแสดงให้เห็นว่าฉันก็มีทหาร ฉันส่งไปแล้วไม่ต้องมายุ่งนะ

ประชาไท - มันจะแก้ปัญหาได้ไหม เพราะตอนนี้คนที่ถอยห่างจากรัฐบาลมากๆ คือประชาชน เพราะเขารับผลจากการต่อสู้ของทั้งสองฝ่าย
เด่น - ถ้าเดินแบบเดิม ไม่สำเร็จ ผมเสนอสภาประชาชนตั้งแต่ปี 2545 นายกฯ เพิ่งขานรับเมื่อคืนเลือกตั้ง ออกในรายการทีวี อยู่ๆ นายกฯ พูดออกมาเลยว่าคราวนี้ต้องตั้งสภาที่ปรึกษาประชาชน พูดเหมือนข้อเสนอของผมเลย ผมเสนอตั้งแต่ปี 2545 สมัยอาจารย์วันนอร์เป็นรัฐมนตรีมหาดไทย ก็ไม่รับของผม นายกฯ ก็ไม่รับของผม มายอมรับตอนเลือกตั้ง

ผมเสนออีกว่า ส่งทหารไปได้ แต่ต้องเป็นทหารพัฒนา ส่งไปทุกหมู่บ้านแต่ต้องไปช่วยเหลือประชาชน ให้ประชาชนรักทหาร ตอนผมไปเยี่ยมกอ.สสส.จชต. ก็บอกท่านผอ.ว่า รัฐบาลจะส่งทหารมา 3,000 คน มาทำไม ประชาชนก็ตกใจหมด แล้วก็กลัวไปใหญ่ ถ้าจะส่งมาช่วยต้องพูดให้ชัดเจนให้เข้าใจ นี่เพิ่งพูดเมื่อวานนี้เอง แล้วครม.ก็เปลี่ยนชื่อแล้วเป็นกองพันพัฒนา และต้องไม่ใช่แค่ชื่อเฉยๆ เข้าไปต้องพัฒนาจริงๆ อย่างนี้ไม่เป็นปัญหา แต่ว่าถ้าคุมไม่อยู่อะไรจะเกิดขึ้น

ประชาไท - มองอนาคตของกลุ่มวาดะห์อย่างไร
เด่น - วันนี้ผมเห็นมุข สุไลมาน ออกมาให้สัมภาษณ์แปลก ท่านบอกว่าถ้าโดนบีบมาเกินไปอย่างนี้ ต้องสู้แล้ว ต้องรวมตัวแล้ว สู้กับใครก็ไม่ทราบ

ประชาไท - ล่าสุดที่ดีเอสไอบอกจะจับนักการเมือง ก็ยังไม่มีใครรู้ว่าเป็นใคร แต่ทั้งปชป.และวาดะห์ต่างก็บอกว่าถ้าจะประกาศก็ต้องมีหลักฐานชัดเจน
เด่น - ใช่ ถ้าจะจับต้องมีหลักฐานชัดเจน ไม่ใช่ว่าซักทอดแล้วค่อยหาหลักฐาน เหมือนที่กำนันอนุพงศ์ให้การที่ศาล ชัดเจนว่า ทั้งหมดสร้างสถานการณ์ขึ้นมาเพราะต้องการจับผม คือ ทางราชการได้ใจทำอย่างนี้มาโดยตลอด สมัยจับพ่อผมก็เหมือนกัน พี่ชายผมก็เหมือนกัน แล้วจะมาจับผม นั่นคือตำรวจ กระทั่งตั้งกรมสอบสวนพิเศษ ประชาชนตั้งความหวังมาก แต่ดูรูปการก็เอาตำรวจไปอยู่ตรงนั้นเหมือนกัน ฉะนั้น เอานิสัยตำรวจไปใช้ตรงนั้นอีก ก็เหมือนเดิมอีก คือจับแล้วค่อยหาหลักฐาน แต่เขาก็อ้างว่ามีหลักฐาน 85% ถ้าอย่างนั้นก็ควรให้ประชาชนรู้ว่ามีอะไรบ้าง ไม่ใช่บอกตัว ร. ตัว อ. เป็นเจ้าของโรงเรียนราษฎร์สอนศาสนาอิสลาม มีที่ฝึกอาวุธเด็กแล้วไปยิงคน จริงหรือเปล่าก็ไม่รู้ เกี่ยวกับเจ้าของโรงเรียนหรือเปล่าก็ไม่รู้ แล้วก็ได้เป็นผู้แทนฯ แล้ว และบังเอิญตัว "อ." ที่เขาออกคมชัดลึก เป็นหลานเขยผมด้วย

ประชาไท - หลังเลือกตั้ง คิดว่ากลุ่มวาดะห์ยังมีอนาคตทางการเมืองอยู่ไหม
เด่น - มันอยู่ที่นโยบายรัฐบาลมากกว่า เมื่อวานข่าวแบบหนึ่ง วันนี้ได้ข่าวอีกแบบหนึ่ง เขาบอกต้องการทำลายกลุ่มวาดะห์ให้สิ้นซากให้ได้ ตอนแรก วันนี้กลายเป็นอักษรย่ออื่น พรรคอื่นอีกแล้ว แต่ถ้าเป็นพรรคอื่นยิ่งแย่ เขาจะหาว่ากลั่นแกล้งแน่นอน

ประชาไท - ช่วยขยายความถึงสภาประชาชน และนอกเหนือจากสภาประชาชนแล้วมีข้อเสนออื่นหรือไม่
เด่น - ตอนนั้นผมไปดักนายกฯ ที่ตรัง ผมขอนายกรัฐมนตรี 3 เรื่อง 1.การที่รัฐมนตรีปุระชัยพูดชัดเจนมากว่าทำร้ายชาติตัวเอง ระเบิดชาติตัวเอง อยากจะถอดสัญชาติไทยเหมือนเหว่ยเซียะกัง รัฐมนตรีมหาดไทยพูด แสดงว่าท่านรู้ว่าใครทำ ทีนี้ผมเลยบอกท่านนายกฯ ว่าท่านต้องสืบ พลทหารทุ่งสงไปวางระเบิดที่อำเภอระแงะ ใครสั่ง แล้วปืนที่จับได้ที่ไปยิงตำรวจที่ตันหยงมัส จับได้กลายเป็นปืนทหาร พอไปอยู่ที่ท่านแม่ทัพ ตำรวจขอไม่ให้ ผมก็เลยทำจดหมายเปิดผนึกตามไปอีก 20 กว่าหน้าว่าให้นายกฯ เคลียร์ตรงนี้ พวกทหารตำรวจที่เกี่ยวข้องเอามาให้ได้ นายกฯ ก็ไม่ทำ นายกฯ รู้แต่ทำไม่ได้ หรือว่าน้ำท่วมปากหรืออย่างไรก็ไม่ทราบ

ที่สำคัญเวลานี้ประชาชนไม่รู้จะเสนออย่างไร ผมก็ว่าตั้งสภาที่ปรึกษาประชาชนดีไหม แล้วให้ผู้ว่าฯ มานั่งฟังทุกครั้ง ต้นเหตุก็คือเรื่องโจรนินจา ผู้ว่าฯ ทุกจังหวัดปฏิเสธหมดเลยทั้งที่ผมยืนยันว่ามีจริง ที่ซ้อมตาย ซ้อมตายนั่นใคร ด้วยเหตุทหารเลยถูกซ้อมตาย ก็เลยว่าตั้งสภาฯ สะท้อนให้เห็นเลยว่ามันจะเป็นยังไง ท่านวันนอร์ก็เฉย นายกฯ ก็เฉย เพิ่งจะมารับตอนนี้แล้วจะสร้างจริงหรือเปล่าก็ไม่รู้ จะทำยังไงให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหา

กลุ่มวาดะห์ก็ขึ้นอยู่กับนโยบายรัฐบาล นโยบายจะบี้ให้ตายก็ตาย จะปล่อยให้อิสระก็ได้

ถามว่าวาดะห์จะฟื้นไหม มันตอบยาก 1.ถ้าสมมติว่าใครก็ตามฟื้นใหม่ต้องผ่านนายกฯ ก่อนว่าจะอนุญาตไหม นายกฯ ทำแล้วนี่แต่ไม่สำเร็จ สมัยต่อไปทำแบบเดิมอีก ถ้าไม่สำเร็จก็ต้องมอบให้เราทำ ถ้ามอบให้กลุ่มวาดะห์เราก็ทำได้ แต่อย่าไปมองว่ากลุ่มวาดะห์แบ่งแยกดินแดน

เราต้องสู้บนดิน เรายอมขัดแย้งกับพวกใต้ดินแบ่งแยกดินแดน ใต้ดินมาด่าผม ชวนผมไปใต้ดิน ผมไม่ยอม จะสู้ทางรัฐสภาแล้วก็ยังโดนอีก จะเอายังไงกันแน่ เขาบอกอะไรฆ่าพ่อฆ่าพี่อย่างนี้ยังจะไปทำ เขาชวนผมหลายปีมาแล้ว สมัยที่ตั้งกลุ่มวาดะห์ใหม่ เขาโกรธว่าตั้งทำไม ทำไมมาร่วมสู้ทางใต้ดินด้วยกัน พ่อผมถูกฆ่าตาย ผมจับปืนไปอยู่กับคุณ ผมยิงตำรวจตายคนเดียวผมก็ตาย มีประโยชน์อะไร สู้ทางการเมือง ทางรัฐสภาดีกว่า ผมไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง แต่แล้วก็กลายเป็นผมแบ่งแยกดินแดน ผมโดนทั้งสองข้าง ไม่รู้จะทำยังไงดี

ประชาไท - ช่วงหลังมีการจับอุซตาส ล่าสุดก็สะแปอิงบาซอ แต่ในพื้นที่บอกพวกนี้เป็นแพะหมด?
เด่น - ประชาชนไม่เชื่อเลย เขาสะท้อนให้เห็นว่าประชาชนไม่เชื่อเลย แล้วกลุ่มวาดะห์ทำไมไม่กล้ายืน ตอนที่ประชาธิปัตย์จับโต๊ะครู 4 คนที่จะนะ กลุ่มผมเต้นอย่างแรงเลย รัฐบาลแย่มาก จับโต๊ะครูที่บริสุทธิ์ทั้งนั้น ถึงชั้นศาลก็หลุดหมด เพราะมันไม่จริง นี่ไม่กล้าเต้น มาพูดตอนสุดท้ายแล้วว่าบอกรัฐบาลรัฐบาลไม่ยอมฟัง ก่อนหน้านั้นไม่เต้นกลัวรัฐบาลไม่ส่ง ไม่กล้า อันนี้ผมเข้าใจเอง ชาวบ้านเขาคงรู้สึกว่าเป็นตัวแทนแล้วทำไมไม่ร้อง เขาไม่มีที่พึ่ง

ประชาไท - รวมถึงเหตุการณ์กรือเซะและตากใบด้วยหรือไม่
เด่น - ใช่ อันนี้แน่นอน มันเข้าไปในส่วนลึกของหัวใจประชาชน ไม่รู้ว่าเมื่อไรจะหมดจากความรู้สึก ตรงนี้น่ากลัวมาก ถ้ารัฐบาลยังทำแบบนี้ไม่มีทางที่จะหาย

ประชาไท - หากรัฐบาลยังดำเนินตามแนวเดิม จะมีเหตุการณ์รุนแรงเกิดขึ้นหรือไม่
เด่น - มันก็ไม่แน่ คนที่สร้างปัญหาจะไปถึงหรือเปล่า ปกติจะมีผู้รับผิดชอบ อันนี้รบกับผีที่ไหนก็ไม่รู้ มันต้องมีผู้บงการแน่นอน และผู้บงการก็ต้องใหญ่มาก มีทั้งพลัง มีทั้งอาวุธ มีทั้งเงิน แล้วสะแปอิง บาซอมีอะไร

ประชาไท - เปรียบเทียบกับกลุ่มใต้ดินสมัยก่อน กับปฏิบัติการทุกวันนี้น่าจะเป็นกลุ่มเดียวกันหรือไม่
เด่น - สมัยก่อน" แป๊ะเยาะ" นี่ดังมาก พลพรรคเป็นร้อย ประชาชนสนับสนุนเต็มที่ รัฐบาลกว่าจะเข้าถึงได้ใช้เวลาหลายปี แล้วเขาก็ทำตัวเองด้วย เพราะเลี้ยงลูกน้องเขาก็เลยเรียกค่าคุ้มครอง แล้วก็ยึดเอาสาวๆสวยๆ มา ทำให้ชาวบ้านเริ่มเกลียด แล้วตอนนี้ใคร ใครเป็นหัวหน้า ไอ้คนสร้างสถานการณ์มันทำให้ชาวบ้านเดือดร้อน แล้วรัฐบาลก็เอาไม่อยู่ แล้วแนวร่วมที่ไหนจะให้ความร่วมมือ ไปฆ่าเขาทุกวัน มันต้องคิดบ้าง

ประชาไท - ยังคิดว่าเป้าหมายคือรัฐบาล ต้องการจะล้มรัฐบาล
เด่น - ใช่ ต้องการจะล้มนายกฯ ทีนี้ก็ต้องสร้างสถานการณ์ต่อ เพราะแพ้เฉพาะตรงนั้นเอง คงสร้างแรงขึ้นๆ

ประชาไท - การเลือกตั้งที่ผ่านมามองว่าฝ่ายก่อสถานการณ์ชนะได้ไหม เพราะทำให้ประชาชนเกลียดรัฐบาลได้
เด่น - มันก็แค่ส่วนเดียว รัฐบาลยิ่งแข็ง และถ้านายกฯ ยิ่งใช้อำนาจก็จะยิ่งแย่ ประชาชนก็ยิ่งมีกรรมามากขึ้น

ประชาไท - มันมีความพยายามโยงต่างประเทศเข้ามาเกี่ยวข้องกับสถานการณ์
เด่น - ใช่ เวลานี้กล่าวหากันทั้ง 2 ฝ่าย นายกฯ บอกมีอัลไกดา มีเจไอ ขนาดจับหมอแว(น.พ.แวมาฮาดี) แต่ประชาชนกลับมองตรงข้าม ซีไอเอต่างหาก อเมริกาต่างหาก ขัดแย้งกันแล้ว ทำยังไงให้มันพบกันครึ่งทาง รัฐบาลก็ไม่รู้ว่าประชาชนมองอย่างไร พวกเขากลัวมหาอำนาจมากกว่า แต่จะให้ชาวบ้านพูดเขาคงไม่พูด นี่ผมก็เสี่ยงพูด ซีไอซีที ที่พล.อ.ชวลิตบอกวันนั้น จนกระทั่งคุณชวนพาดพิงถึงดร.สุรินทร์ (พิศสุวรรณ) ปกติถ้าถูกพาดพิงในสภาต้องลุกขึ้นพูดแล้ว แต่ดร.สุรินทร์ก็เงียบ เพิ่งมาพูดเมื่อ 2 วันนี้ว่า ถ้าเขาทำสัญญาอะไรที่ไม่ดีจริง รัฐบาลนี้ก็ยกเลิกซิ ทำไมไม่กล้ายกเลิก เขาท้าเลย ประชาชนก็จ้องมองดูว่ารัฐบาลเก่าเซ็นสัญญากับมหาอำนาจจนสร้างความปั่นป่วนแบบนี้ ทำไมรัฐบาลใหม่มาไม่กล้ายกเลิก มันมีอะไรอยู่ มันซับซ้อนมาก แล้วก็พยายามให้สื่อมวลชนเข้าใจว่าวาดะห์กับข้ามชาติจะเข้ามา

ประชาไท - ล่าสุดกรณีของ "เจ๊ะกูแม" ที่บาดาวีไม่ยอมส่งตัวกลับมา คุณเด่นมองเรื่องนี้อย่างไร
เด่น - มันไม่มีอะไรหรอก เขาประชุมระดับเขต ระดับชายแดน แม่ทัพเขาก็ประชุมกันตลอด แต่คงมีอะไรเข้าใจผิดกันแต่ลึกๆ ฟังชาวบ้านพูดเขาบอกว่าเขาไม่ส่งหรอก เพราะส่งก็ตาย คนมุสลิมฆ่ากันเองได้ยังไง แต่จะจริงหรือเปล่าก็ไม่รู้ ที่ส่งๆ มามีครั้งเดียวที่ไม่ตายคือ ท่าน้ำ ซ้อมอย่าเดียว แต่ที่ตายเขาว่ามีเยอะ

ประชาไท - เรื่องกฎอัยการศึก คิดว่าต้องยกเลิกอย่างที่หลายคนเสนอหรือไม่
เด่น - เรื่องนี้ถ้ามีความจำเป็นใช้ก็ไม่เห็นเดือนร้อนอะไร นึกจะค้นใครก็ค้นไป คนใกล้ชิดผมโดนเยอะเลย พอขอดูหมายศาลก็ไม่มี ทหารไปค้นไม่รู้เท่าไรต่อเท่าไร แต่ไม่เคยได้อะไรสักชิ้นเดียว ผิดกฎหมายไม่มี ผมสนิทกับแม่ทัพแต่ก็ไม่เคยถามแม่ทัพซักคำ เอาเลยค้นเลย ถ้ามีประโยชน์ก็ใช้ไป อย่าให้ประชาชนเดือดร้อนก็แล้วกัน

ประชาไท - ถ้าหมดสมัยส.ว.แล้วจะลงเล่นการเมืองอีกไหม
เด่น - พล.อ.ชวลิต บอกว่าผมจะหยุดแล้ว แต่ผมเป็นห่วงพี่ว่า ผมหมดวาระแล้วพี่จะอยู่ยังไง ผมก็ไม่รู้ตอบไม่ถูกเหมือนกัน ให้ลูกสาวแทนก็แล้วกัน สมัยหน้าอาจจะเป็นส.ว.เพราะอายุถึงเกณฑ์ครบ 40 ปีแล้ว ครั้งที่แล้วลงแล้วแต่ต้องถอนตัว เพราะไปรับตำแหน่งผอ. ก็บอกว่าไม่ใช่เกลียดไทยรักไทยแต่อยากหาความก้าวหน้าทางหน้าที่การงานก่อน เป็นส.ส. ส.ว.มันพบนายกฯ ง่ายกว่าประชาชนธรรมดา

ประชาไท - ท่านเห็นความจำเป็นว่าน่าจะมีตัวแทนของ 3 จังหวัดภาคใต้อยู่ในสภาใช่ไหม
เด่น - อันนั้นหมายถึงส่วนรวม แต่หมายถึงตระกูลผมก็น่าจะอยู่ เอาไว้เป็นตัวแทนสื่อกับผู้มีอำนาจเท่านั้นเอง

ตอนนี้ผมไปยุ่งอะไรไม่ได้ แต่อีกปีกว่าก็จะหมดวาระ เรื่องพรรคหรือตำแหน่งผมก็จะยุ่งกับพรรคไหนก็ได้ ก็อาจบอกนายกฯว่าเอามาให้ผมแก้ให้เอาไหม สมมติว่านายกฯ เห็นความสำคัญ แต่ถ้านายกฯ บอกว่าฉันทำเองได้ก็แล้วไป

ประชาไทรายงาน