ประชาไท - 12 พ.ย.47 "กวาวเครือพืชสมุนไพรไทยได้ถูกจดสิทธิบัตรแล้ว โดยบริษัทเครื่อง
สำอางยักษ์ใหญ่ของญี่ปุ่น ถือเป็นการซ้ำรอยประวัติศาสตร์การจดสิทธิบัตรเปล้าน้อยของไทยโดยบริษัทซังเกียวเมื่อสิบกว่าปีที่แล้ว ซึ่งเป็นการกระทำเยี่ยงโจรสลัดชีวภาพ" นายวิฑูรย์ เลี่ยนจำรูญ ผู้อำนวยการองค์กรความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาไทย (BioThai) กล่าว

ทั้งนี้ กวาวเครือเป็นสมุนไพรพื้นที่บ้านที่รู้จักกันแพร่หลาย มีคุณสมบัติเป็นยาอายุวัฒนะ ชะลอความแก่ บำรุงเลือดลม แก้โรคตาฟางและต้อกระจก กระตุ้นการเพิ่มขนาดของทรวงอก ฯลฯ

นายวิฑูรย์กล่าวว่า บริษัทโคเซ่ (Kose Corporation) และบริษัทชิราโตริ (Shiratori Phamaceutical Co.,Ltd) เป็นบริษัทที่จดสิทธิบัตรกวาวเครือในประเทศสหรัฐ หมายเลข 6,352,685 และได้รับอนุมัติเรื่อวันที่ 5 มีนาคม 2545 ครอบคลุม 20 รายการ เช่น สารสกัดจากกวาวเครือ วิธีการสกัด รวมถึงสารสกัดที่ได้ไปใช้เป็นส่วนประกอบของสารที่มีคุณสมบัติบำรุงผิวอื่นๆ

"เขาจดสิทธิบัตรไปแล้ว แต่ข้อมูลนี้เราเพิ่งค้นเจอ ซึ่งเขาอาจโต้แย้งได้ว่าไม่ได้นำเข้าจากไทย แต่ดูจากสถิติช่วง 4-5 ปีที่แล้ว ชัดเจนว่าญี่ปุ่นนำเข้ากวาวเครือจากไทยเป็นจำนวนมหาศาล ถึงขั้นที่กระทรวงเกษตรต้องประกาศกวาวเครือให้เป็นพืชสงวนเมื่อปี 2542" นายวิฑูรย์กล่าว

เขากล่าวต่อว่า การจดสิทธิบัตรดังกล่าวเป็นการกระทำผิดตามพ.ร.บ.คุ้มครองพันธุ์พืช พ.ศ.2542 ที่ต้องมีการขออนุญาตและทำสัญญาแบ่งปันผลประโยชน์กับคณะกรรมการคุ้มครองพันธุ์พืช หากจะมีการนำกวาวเครือซึ่งเป็นพืชป่าไปวิจัยหรือใช้ประโยชน์ทางการพาณิชย์

นอกจากนี้ยังถือเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ เพราะข้อตกลงของอนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ (CBD) ที่กำหนดว่าทรัพยากรชีวภาพอยู่ในประเทศใดย่อมเป็นของประเทศนั้น หากจะนำไปใช้ต้องขออนุญาตล่วงหน้า และมีการแบ่งปันผลประโยชน์ที่เป็นธรรม ซึ่งมีประเทศต่างๆ เป็นสมาชิกกว่า 100 ประเทศรวมทั้งประเทศญี่ปุ่นด้วย

"เบื้องต้นเราได้ประสานไปยังกรมแพทย์แผนไทยแล้ว คาดว่าจะมีการรวบรวมหลักฐานและยื่นคัดค้านการจดสิทธิบัตรดังกล่าว นอกจากนี้ขอเสนอให้รัฐบาลนำปัญหานี้เป็นประเด็นสำคัญในการเจรจาเอฟทีเอกับประเทศญี่ปุ่น รวมทั้งหารือในเวทีการประชุมพิเศษว่าด้วยการเข้าถึงและแบ่งปันผลประโยชน์ของประเทศสมาชิกอนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ (CBD) ที่ประเทศไทยจะเป็นเจ้าภาพจัดในต้นปีหน้า" นายวิฑูรย์กล่าว

มุทิตา เชื้อชั่ง
ประชาไทรายงาน